Historie przesieckich domów

Moderatorzy: Borowice.pl, Gawe, Cieslak

arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » czw wrz 26, 2013 3:19 pm

Zauważyłem, że na starych mapach spotkać można inną numerację domów niż używaną tutaj "przedwojenną". Przesieka zaczynała się formalnie już przy Cichym Potoku w Podgórzynie. Poza tym wynika z tychże map, że początkowo jeden numer mógł obejmować kilka budynków, np. Oblassers Hotel (czyli Olimpia) miał nr 5, ale na mapie pod "piątką" był też tzw. Logierhaus (Karolinka). Przy nr 12 widać co najmniej 5 budynków.

W póŸniejszej numeracji (w miarę chyba rozdrabniania posiadłosci na mniejsze parcele) pojawiają się literki, np. 12a, 12b, 12c. Wprowadzono w końcu inny podział, gdzie Przesieka zaczynała się od Olimpii (jak dzis). Poniżej zestawienie, jak kogos interesuje. Stara numeracja - póŸniejsza numeracja.

1 Cichy Potok – Podgórzyn
2 Żołnierska 59, Podgórzyn
3 Hotel zur Kippe, Podgórzyn
4 dom dalej, Podgórzyn
5 Karolinka
5a 1 Olympia
6 2 Stary Młyn
7 30 Karkonoska 5
7a 29
8 27
9 26
10
11 21
12 20
12a 9
12b 8
12c 15
12d 131
13 62
14 62 Złoty Widok
15 14
15a 12
16 60
17 59
18 58
19 54
20 55
21 56
22 80
23 65
24 64
25 sam budynek nie istnieje, obok 66 i 67
26 70
27 71
28 74 Waldschlösschen (Marzenie)
29 76
30 77
30a 128
31 82
32 83
32a 86
32b 85
33 127
34 120
35 118
36 117
36a 116
37 115
38 123 Waldmühle (Zielona Gospoda)
39 124
40 103
41 101
42 97
43 89 Fischer (Liczyrzepa)
44 91
45 93 lub 94
46 41 Schule
47 35
48 37
49 ? ? Wilhelmshöhe (Mimoza)
50 36a
51 34
52 33
53 31
53a 32
54 39
55 ?
56 48
57 4
58 6
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pt wrz 27, 2013 2:14 pm

Znalazłem nowe informacje dotyczące dawnego domu nr 4 (póŸniejszego Owczego Dworu, wczesniej Kreisgut).

Tzw. “Kreisgut” został pomyslany, a po przejęciu zbudowany jako dom wypoczynkowy dla pracowników administracyjnych okręgu jeleniogórskiego. Budynek posiadał 2 mieszkania rodzinne oraz pokój do celów wypoczynkowych; naprzeciwko stał budynek gospodarczy. Całosć zajmowała 85 morgów, był tam duży sad, łąka i las. Była to jedna z największych posiadłosci we wsi.
Przylegający do niej teren lesny przekształcono w cos na modłę ogrodów sanatoryjnych z siecią scieżek i ławek, z których roztaczał się widok na linię gór i Kotlinę Jeleniogórską. Na niektórych mapach teren ten podpisywany jest więc jako “Kurpark”.

Eduard de Grain, Lagerdirektor z Berlina, zakupił posiadłosć w 1900 r. od Heinricha Reicha, planując rozbudowę istniejącej chaty na potrzeby przyszłych turystów i kuracjuszy. Myslał także o poważnej rozbudowie samej wioski, o nowych hotelach i pensjonatach. W tym mniej więcej czasie zrodził się też ambitny plan zbudowania “kolejki granicznej” (Randbahn) służącej miejscowosciom położonym na krańcach Kotliny Jeleniogórskiej i niepołączonych z istniejącymi w tym czasie systemami kolei i tramwajów. Plan zakładał 36-kilometrową trasę z Rybnicy do Kowar przez Cieplice, Podgórzyn (poniżej Hotelu Schneekoppe, czyli dzisiejszego przystanku Podgórzyn Œredni), Sosnówkę Górną, Pensjonat Brotbaude (dzis Stokrotka)-Wang, jako najwyższy przystanek, oraz Krzaczynę. Projekt linii pochodził z biura AEG z Berlina. De Grain przystąpił do realizacji planu z wielkim entuzjazmem. Wykonano rysunki, obliczenia, pomiary, a w terenie oznaczono przebieg trasy. Niestety, wybuch I wojny swiatowej zniweczył cały wysiłek i do pomysłu już nie wrócono.

Szkoda...

Temat kolei wykroczył poza temat domów, więc przenoszę go do osobnego: Karkonosze - Koleje w Karkonoszach.
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pt wrz 27, 2013 2:45 pm

A wracając do domu nr 4, miescił się w nim również sklep, Kaufhaus Friedrich Parke. Według własnej reklamy, był to najstarszy miejscowy sklep założony w 1888 r. Sprzedawano w nim artykuły spożywcze, używki, delikatesy, lekarstwa, papierosy, artykuły papiernicze, swieżo prażoną kawę, likier Echt Stonsdorfer, itd. Była tam też wypożyczalnia leżaków dla wczasowiczów.

Rodzina Parke miała też sklep w Podgórzynie.
Załączniki
04 Kaufhaus Friedrich Parke.jpg
FourtyFour
Odznaka Duża Srebrna
Posty: 308
Rejestracja: pt paź 08, 2010 1:58 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: FourtyFour » pn paź 28, 2013 9:18 pm

Arku... chyba "odkryłem" pewną wątpliwosć... Cos mi się nie zgadza ze zdjęciem "Am_Hainwasser.jpg"... Przecież Myja wpada do Podgórnej z drugiej strony:). Na dodatek zdjęcie, które według mnie rzeczywiscie pokazuje "Zimny Domek" zupełnie się z wspomnianym nie zgadza (scieżka, jedna połać dachu, otoczenie...). Przegadajmy to na ćwiczeniach :)
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » śr paź 30, 2013 6:10 pm

Po dyskusjach, wizji lokalnej oraz konsultacjach z miejscowymi znawcami tematu, wiadomo już, że to JEST to miejsce, choć dosć zmienione.
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pt lis 22, 2013 5:15 pm

Naprzeciwko stoi nr 22, charakterystyczny Haus Hainburg, cos jakby "Przesiecki Zamek", w 1937 r. mieszkała tu Ella Feder. Za czasów FWP była to "Dzikuska". Dzis budynek jest na sprzedaż.


Nowe informacje:

Teren pod budowę domu nr 22 należał pierwotnie do włosci Heinricha Heptnera (nr 24), zwanego „brodatym Heptnerem” (Bard-Heptner) z powodu swojej długiej brody. Pod koniec lat 80-tych XIX w. wiejski nauczyciel Hermann Krusche nabył teren celem zbudowania sobie zacisznej siedziby. Zakup wstrzymano, ponieważ na miejscu brakowało wody potrzebnej przy budowie. PóŸniej jednak Ehrenfried Wolf, sąsiad spod numeru 21, zgodził się dostarczyć wystarczającą ilosć wody ze swojej posesji.
Włascicielem został mistrz budowlany Frick z Jeleniej Góry, który w latach 1894-1895 zbudował z dużym trudem „Hainburg” dla swojej córki Lucie i jej męża, profesora Paula Krollicka. Przed zimą Murarz Aßmann z Podgórzyna przygotował narzędziami i materiałami wybuchowymi na gołej skale wykop, by budowa domu mogła zacząć się wczesną wiosną.
Pierwotnie dom przypominał zamek, stąd nazwa „Hainburg”, miał wieżę i blanki, przez co w ogóle nie pasował do otaczających go budynków. Dlatego póŸniej dodano krokwie, na których oparto widoczny do dzis dach. Wciąż jednak póŸniejsza „Dzikuska” kształtem odstaje od typowych zabudowań przesieckich.
Przed wojną „Hainburg” był chętnie odwiedzany, oferował turystom 4 pokoje.
Ostatnią niemiecką włascicielką była wdowa Ella Feder, której mąż Georg Feder, urzędnik bankowy, zmarł w latach 30-tych XX w., a pani Feder zginęła w roku 1945 zabita przez minę we Frankfurcie nad Odrą.

Za: Schlesische Bergwacht 1963, Nr.5, S. 90
Awatar użytkownika
Cieslak
Moderator
Posty: 1589
Rejestracja: pn gru 06, 2004 12:35 pm
Lokalizacja: Wrocław/Przesieka
Kontaktowanie:

Postautor: Cieslak » pn lis 25, 2013 11:13 am

Dobrze, że zrezygnowano z blankowania. Mielibysmy w Przesiece nowobogacki poniemiecki dworek niczym np. ten z Gdyni http://raider55.blox.pl/2011/04/zamek-w-Gdyni.html :)
myshka
Spacerowicz
Posty: 2
Rejestracja: czw gru 12, 2013 10:10 am
Lokalizacja: Kraków

Postautor: myshka » czw gru 12, 2013 10:15 am

Cieslak pisze:Dobrze, że zrezygnowano z blankowania. Mielibysmy w Przesiece nowobogacki poniemiecki dworek niczym np. ten z Gdyni http://raider55.blox.pl/2011/04/zamek-w-Gdyni.html :)


Nie, żebym była jakims znawcą architektury, ale ten zamek wygląda koszmarnie ;)
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pn mar 24, 2014 1:52 pm

Nr 62 to dzis ul. Kręta 5. Zanotowałem aż trzy przedwojenne nazwy tego domu. Haus Kammblick („Widok na Górski Grzbiet“ - bo taki własnie stamtąd jest widok), Im grünen Baum
(„W zielonym drzewie”) oraz Haus Wiesner (od nazwiska własciciela). Jeszcze do niedawna przy domu funkcjonował sezonowy Bar u Mumina, punkt postojowy dla odwiedzających Wodospad.
Mieszkańcy przed wojną: Martha Menzel wdowa 1937, Hermann Menzel szewc 1930.
Od 2009 r. Agroturystyka Nad Stawem

Hermann Menzel reklamował się w ówczesnej prasie, a poza usługami szewskimi oferował też "zimne i ciepłe kąpiele"
Załączniki
62 Haus Wiesner 1924.jpg
Ostatnio zmieniony pn mar 24, 2014 2:14 pm przez arkuba, łącznie zmieniany 1 raz.
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pn mar 24, 2014 2:08 pm

Niedaleko stoi jeden z ważniejszych budynków Przesieki, dawny nr 63 czyli Altes Forsthaus (Stara Lesniczówka).
Dawni mieszkańcy: Gerhard Reiß, Hermann Haering robotnik 1927, 1930
Emil Haering strażnik lesny 1930
Paul Henschke sierżant służb więziennych 1937
Włascicielka Ilse Stahn

Dzis to Droga Liczyrzepy 1, Pizzeria Liczyrzepa i sklep spożywczy, główna częsć kompleksu Kaliniec, dawny Osrodek Wypoczynkowy Rębacz.

Tutaj zdjęcia
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pn mar 24, 2014 2:26 pm

Na terenie kompleksu Kaliniec przy Karkonoskiej 46 stoi dawny Pension Schweizerhaus
„Dom Szwajcarski“, czasem nazywany Schweizerhaus auf der Höhe (czyli "na wzgórzu"). W czasach polskich była to przez długi czas "Danuta", dom wypoczynkowy i jeszcze niedawno pizzeria Liczyrzepa (dzis w głównym budynku Kalińca). Obecnie
dom dziecka

Zdjęcia
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pt mar 28, 2014 2:19 pm

Mieszkańcy Przesieki czujni :) Własnie dostałem informację, że pokazany powyżej Haus Wiesner nie może być numerem 62. Po przeanalizowaniu zdjęć, przyznaję, że to musi być inne miejsce. Nazwisko Wiesner jako własciciel pojawia się w związku z domem 101, nieistniejącą już masarnią przy basenie, więc to może być ten budynek. Dziękuję i zachęcam przesieczan do aktywnego udziału w temacie :)
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pt mar 28, 2014 2:38 pm

A propos zdjęcia Adolf's Weinschank und Weinhandlung Hain powyżej, zorientowałem się już, że przedstawia budynek Chybotka (Saftquetsche) przed przebudową.


Z tego samego lokalnego Ÿródła :) pochodzi sugestia, że winiarnia Adolfa to nie dzisiejszy Chybotek, ale dom niżej (nr 73), dzis nieistniejący. Może ktos ma jakis dowód w tej sprawie...
Awatar użytkownika
Cieslak
Moderator
Posty: 1589
Rejestracja: pn gru 06, 2004 12:35 pm
Lokalizacja: Wrocław/Przesieka
Kontaktowanie:

Postautor: Cieslak » pt kwie 04, 2014 8:29 am

arkuba pisze:Własnie dostałem informację, że pokazany powyżej Haus Wiesner nie może być numerem 62.

Faktycznie, podobieństwo obu domów uderzające. Gdyby nie drzewa w tle, nie byłoby prawie szansy rozpoznać, że to nie jest dzisiejszy "Nad Stawem".
arkuba
Odznaka Duża Brązowa
Posty: 275
Rejestracja: sob lis 04, 2006 3:00 pm
Lokalizacja: Przesieka

Postautor: arkuba » pn kwie 21, 2014 12:56 pm

arkuba pisze: Nad wejsciem niemiecki rymowany napis z 1926 r.: "W cieniu starej lipy odpoczynek znajdziesz" (czy pochodzi z tego budynku, czy z oryginalnej budowli po drugiej stronie ulicy?)


Wewnątrz też zachował się nad wejsciem niemiecki napis: Deutsche Heimat bereisen heißt Deutschtum praktisch beweisen ("Podróżować po niemieckiej ojczyŸnie to dowiesć praktycznie niemieckosci").

Przed wojną na wielkiej lipie umieszczony był następujący napis: "Die alten Linden rauschen; Sie rufen freundlich zu: Kehr`ein, du müder Wand´rer, Hier find`st du Rast und Ruh!" ("Szumią stare wierzby; Wołają przyjaŸnie: Zatrzymaj się zmęczony wędrowcze, Tu znajdziesz odpoczynek i spokój".

Wróć do „Turystyka w Przesiece”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 18 gości